بهبود قابل توجهی در خواص تضعیف پرتو گاما شیشه‌های بورات با استفاده از تقویت‌کننده اکسید‌ بیسموت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه فیزیک دانشگاه جامع امام حسین(ع) تهران ایران

2 دانشکده علوم پایه، گروه فیزیک، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران.

10.22052/rsm.2025.255795.1084

چکیده

این مطالعه به بررسی خواص محافظتی پرتو گاما و نوترون شیشه‌های بورات آلاییده شده با Bi₂O₃ (5-25 مول درصد) با استفاده از شبیه‌سازی‌های Geant4 در محدوده انرژی 15 کیلوالکترون‌ولت تا 10 مگاالکترون‌ولت بررسی شد. ضریب تضعیف جرمی محاسبه شد که امکان تعیین پارامترهای کلیدی محافظتی پرتو گاما را فراهم ‌کرد. نتایج، افزایش قابل توجهی در عملکرد محافظتی پرتو گاما با افزایش محتوای Bi₂O₃ را نشان داد. ضریب تضعیف جرمی از 58/33 در انرژی‌های پایین تا 027/0سانتی‌متر مربع بر گرم در انرژی‌های بالا متغیر بود که در آن Glaas-5 بالاترین ضریب تضعیف جرمی را نشان داد. همچنین پارامترهای کلیدی دیگری از جمله ضریب تضعیف خطی، میانگین مسیر آزاد، ضخامت لایه دهم و راندمان محافظت از پرتو را استخراج کردیم. نکته مهم این است که ضخامت مورد نیاز برای محافظتی پرتو گاما مؤثر به‌طور قابل توجهی کاهش یافت. لایه مقدار دهم (TVL) برای فوتون‌های 1 مگاالکترون‌ولت از 5/10 سانتی‌متر برای شیشه حاوی ۵٪ اکسید بیسموت به تنها 8/7 سانتی‌متر برای نمونه حاوی ۲۵٪ اکسید بیسموت کاهش یافت. علاوه بر این، راندمان محافظت در برابر پرتو برای انرژی‌های کمتر از ۱۵۰ کیلوالکترون‌ولت نزدیک به 100 درصد بود. سطح مقطع حذف نوترون سریع نیز با افزایش محتوای بیسموت افزایش یافت. ما نتیجه می‌گیریم که حاوی ۲۵٪ اکسید بیسموت (Glass-5) خواص محافظتی بهتری برای فوتون‌های گاما و نوترون‌های سریع نشان می‌دهد و آن را به گزینه‌ای امیدوارکننده برای کاربردهای محافظت در برابر تابش تبدیل می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Significant improvement in gamma-ray attenuation properties of borate glasses using bismuth oxide enhancer

نویسندگان [English]

  • mohamadreza alipoor 1
  • Mahdi Eshghi 2
1 Department t of Physics, Imam Hossein Comprehensive University, Tehran, Iran
2 Department t of Physics, Imam Hossein Comprehensive University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study investigated the gamma-ray and neutron shielding properties of borate glasses doped with Bi₂O₃ (5-25 mol %) using Geant4 simulations in the energy range of 15 keV to 10 MeV. The mass attenuation coefficient was calculated, which allowed the determination of key gamma-ray shielding parameters. The results showed a significant increase in gamma-ray shielding performance with increasing Bi₂O₃ content. The mass attenuation coefficient ranged from 33.58 at low energies to 0.027 cm2/g at high energies, where Glaas-5 showed the highest mass attenuation coefficient. We also extracted other key parameters, including linear attenuation coefficient, mean free path, tenth layer thickness, and shielding efficiency. Importantly, the thickness required for effective gamma-ray shielding was significantly reduced. The TVL for 1 MEV photons was reduced from 10.5 cm for the glass containing 5% bismuth oxide to only 7.8 cm for the sample containing 25% bismuth oxide. Furthermore, the radiation shielding efficiency was close to 100% for energies below 150 keV. The fast neutron removal cross section also increased with increasing bismuth content. We conclude that the glass containing 25% bismuth oxide (Glass-5) exhibits better shielding properties for gamma photons and fast neutrons, making it a promising option for radiation shielding applications.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gamma-ray
  • Fast neutrons
  • Simulation
  • Geant4
  • Borate glass