از رده خارج کردن دوربین‌های پرتونگاری صنعتی غیر استاندارد و تأثیر آن بر ایمنی و عملکرد مراکز پرتونگاری صنعتی iranrms"202" -"01240104"

نوع مقاله : مقاله کنفرانسی

نویسندگان

دفتر حفاظت در برابر اشعه، مرکز نظام ایمنی هسته‌ای، تهران، ایران

چکیده

پرتونگاری صنعتی با اشعه گاما به کمک دوربین پرتونگاری انجام می‌شود و دوربین پرتونگاری به وسیله‌ای اطلاق می شود که چشمه پرتوزا که بر اساس استاندارد (ISO 2919) تولید شده داخل حفاظ (غالبا از جنس اورانیوم تهی شده) قرار گرفته و با تجهیزات و متعلقات مناسب، ضمن نگهداری ایمن چشمه در هنگام کار پرتونگاری صنعتی امکان انتقال چشمه را به نقطه پرتودهی و به‌صورت کنترل از راه دور فراهم می‌نماید. به‌طور کلی دوربین های پرتونگاری بر اساس کانال و مسیر حرکت چشمه از داخل دوربین تا نقطه پرتودهی به دو دسته کانال عبور چشمه مستقیم و کانال  S شکل می‌باشند. در دوربین‌های پرتونگاری کانال مستقیم امکان جدا شدن و بیرون افتادن هلدر حاوی چشمه از دوربین در اثر اشکالات در دوربین پرتونگاری از قبیل خرابی قفل دوربین وجود داشته که می‌تواند منجر به ایجاد سوانح در حین حمل و نقل و عملیات پرتونگاری شود. با توجه به نحوه استفاده پرتابل از این نوع از دوربین‌های پرتونگاری، عمدتاً این نوع از دوربین‌ها به عنوان بسته حمل و نقل B(U)  بکار گرفته می شوند و مقررات و شرایط مربوط به این نوع از بسته یندی مواد پرتوزا برای آن‌ها الزام آور است. دلایل از رده خارج کردن این نوع از دوربین‌های غیر استاندارد به شرح زیر است:
1. عدم انطباق دوربین های پرتونگاری که کانال عبور چشمه پرتوزای مستقیم دارند با آخرین الزامات استاندارد ISO-3999
2. عدم تمدید گواهی طراحی بسته‌های نوع B(U) این نوع دوربین‌ها
بر اساس تصمیم واحد قانونی در تاریخ 7/11/1394 مقرر گردید که از تاریخ ذکر شده، خرید، فروش، واگذاری و حمل ونقل بین المللی کلیه دوربین‌های: الف- دوربین‌های گامامت مدل های TI,TIF,TIFF,S ب- دوربین‌های تکاپس 660 و گامارید ج- دوربین‌های گاما ولت SU-50 ,SU-100 ممنوع شده و شرکت‌های دارای دوربین‌های پرتونگاری گامامت مدل‌های TI,TIF,TIFF,S به مدت 2 سال و شرکت‌های دارای دوربین‌های پرتونگاری گاما ولت SU-50 ,SU-100 و  تکاپس 660 و گامارید به مدت 3 سال اجازه استفاده در عملیات پرتونگاری صنعتی داشته و پس از آن باید اقدام به اسقاط دوربین‌های مذکور نمایند. با توجه به آمار سوانح در فعالیت پرتونگاری کشور که اکثرا مربوط به دوربین‌های پرتونگاری با کانال عبور چشمه پرتوزای مستقیم بودند، اسقاط این نوع از دوربین‌های غیر استاندارد منتج به مشاهده کاهش سوانح در فعالیت‌های رادیوگرافی خصوصاً سوانح در ارتباط با خطای تجهیزات پرتونگاری (دوربین‌های پرتونگاری) در سطح کشور شده که متعاقب آن میزان پرتوگیری ناشی از سوانح کاهش یافته است. همچنین ارزیابی‌های صورت پذیرفته در خصوص نسبت تعداد دوربین‌های بارگزاری شده که در داخل کشور در حال استفاده بوده به تعداد کل دوربین‌های موجود در داخل کشور قبل از اجرای مصوبه و مقایسه آن با همین نسبت پس از اجرای مصوبه، نشان می‌دهد که اسقاط این تعداد از دوربین‌ها منجر به کمبود تعداد دوربین در حال استفاده در کشور نشده و همچنین این موضوع باعث ایجاد اختلالی در میزان حجم کار پرتونگاری شرکت‌های مرتبط در داخل کشور نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Decommissioning of non-standard industrial radiography cameras and its impact on the safety and performance of industrial radiography centers iranrms202-01240104

نویسندگان [English]

  • Alireza Zahadat
  • Gholamreza Shahidi
  • Saeed Taghizadeh Ashrafi
  • Hossein Karimi Ashtiani
  • Abbas Rahimi Khoshmakani
Office of Radiation Protection, Nuclear Safety System Center, Tehran, Iran
چکیده [English]

Gamma-ray industrial radiography is performed with the help of a gamma projector, and a gamma projector is a device in which a radionuclide source produced according to the standard (ISO 2919) is placed inside a shield (often depleted of uranium) and equipped with equipment and Appropriate accessories, while keeping the safe during industrial radiography work, provide the possibility of transferring the source to the radiation point, by remotely. There are two categories of direct crossing channels and S-shaped channels. In direct channel, it is possible for the holder containing the source to come out of the gamma projector due to defects in the gamma projector, such as a broken gamma projector lock, which can lead to accidents during transport and radiography operations. Due to the portable use of this type of gamma projectors, this type of gamma projectors are mainly used as a B (U) transport package and the terms and conditions related to this type of indoor radioactive package are mandatory for them. The reasons for expiring this type of gamma projectors are as follows: 1. Non-compliance of gamma projectors with direct radiation source channel with the latest requirements of ISO-3999 standard 2. expiring the design certificate of B (U) type packages of this type of gamma projectors Based on the decision of the regulatory body on 07/11/1394, it was decided that from the mentioned date, purchase, sale, transfer and international transportation of all gamma projectors: A- Gammamat projectors TI, TIF, TIFF, S models B- Tech-ops 660 and Gammarid  C- Gammavolt SU-50, SU-100 Banned and companies with TI, TIF, TIFF, S gamma projector models for 2 years and companies with gamma projector SU-50, SU-100 and Tech-ops 660 and Gamarid for 3 years are allowed to use In industrial radiography operations and then they have to drop the mentioned gamma projectors. According to the statistics of accidents in the country's radiography activity, which were mostly related to gamma projectors with direct radiation passage channel, the expiring of this type of non-standard projectors resulted in a decrease in accidents in radiography activities, especially accidents related to radiography equipment errors. Also, the evaluations made regarding the ratio of the number of loaded projectors that are used in the country to the total number of projectors in the country before the implementation of the decree and its comparison with the same ratio after the implementation of the decree, show that expiring this number of projectors has not led to a shortage of projectors in use in the country and also this issue has not caused a disruption in the amount of radiography work of related companies in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Industrial Radiography
  • gamma projector
  1. Radiation Protection- Apparatus for Industrial Gamma Radiography- Specifications for Performance, Design and Testes. ISO 3999:2004.
  2. ضوابط ترابری ایمن مواد پرتوزاINRA-RP-RE-100-07/03-0-Aza.1386