ارزیابی گذشته‌نگر میزان پرتوگیری با استفاده از روش رنگ‌آمیزی هیبریدی فلورسانس و بررسی آسیب‌های پایدار کروموزومی

نویسنده

سازمان انرژی اتمی

10.22052/8.1.5

چکیده

هدف دزسنجی زیستی، تخمین میزان پرتوگیری افراد پرتوکار و یا درگیر در سوانح مختلف پرتوی با استفاده از میزان تغییرات در شاخص‌های زیستی است. روش‌های سیتوژنتیکی، از شایع‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های دزسنجی زیستی هستند. در موارد پرتوگیری مزمن یا دراز‌مدت‌، روش‌ سیتوژنتیک هیبریدی فلورسانس مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن، بررسی تعداد آسیب‌های‌ پایدار کروموزومی، معیاری برای تخمین میزان پرتوگیری افراد است. هر آزمایشگاه دزسنجی زیستی، برای تخمین صحیح و دقیق میزان پرتوگیری، باید منحنی کالیبراسیون اختصاصی برای انواع مختلف پرتو در دزها و آهنگ دزهای مختلف را تهیه کند. در این تحقیق، پس از نمونه‌گیری از خون دو مرد سالم و غیر سیگاری، نمونه‌ها تحت تابش دزهای 5/0 تا 2 گری اشعه ایکس ساطع‌شده از دستگاه شتاب‌دهنده خطی قرار داده و پس از جداسازی لنفوسیت‌های خون محیطی و کشت سلولی، گستره متافازی آن‌ها تهیه شد. پس از انجام رنگ‌آمیزی هیبریدی فلورسانس بر روی گستره‌های متافازی، به کمک میکروسکوپ فلورسانس، آسیب‌های پایدار کروموزومی ایجادشده توسط دزهای مختلف پرتو در لنفوسیت‌ها مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس میزان آسیب‌های پایدار کروموزومی مشاهده‌شده در دزهای مختلف پرتو ایکس، منحنی دز-پاسخ استخراج شد که از آن می‌توان برای ارزیابی گذشته‌نگر پرتوگیری‌های شغلی و حوادث پرتوی مختلف بهره‌برداری کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Retrospective assessment of radiation dose by Fluorescence In Situ Hybridization and evaluation of stable chromosomal aberrations

نویسنده [English]

  • Abolghasem Haeri
چکیده [English]

Estimation of absorbed dose for radiation workers or person involved in different radiological accident is the aim of biodosimetry. Cytogenetic methods are the most current and applicable biodosimetry tools. In chronic or protracted exposure, fluorescence in situ hybridization (FISH), stable chromosomal aberration is used for estimation of absorbed dose. For precise estimation of absorbed dose, every biodosimetry department should prepare standard dose response curve for different dose and dose rates. In this study, after sampling of blood from two healthy males, blood samples irradiated with X- ray of linear accelerator (0.5-2 Gy) and after separation of their lymphocytes, culturing and metaphase spread were prepared. Fluorescence in situ hybridization painting was performed and stable chromosomal aberration was recorded. Dose response curve was prepared for stable chromosomal aberration for different X-ray doses which can use for retrospective biodosimetry in occupational and accidental situations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological dosimetry
  • fish
  • Peripheral blood lymphocytes
  • Stable chromosomal aberration
  • Calibration curve
[1] United States Government US Army. Medical consequences of radiological and nuclear weapons, (2013). [4] ISO 19238. Radiation protection: Performance criteria for service laboratories performing biological dosimetry by cytogenetics (2014). [5] IAEA. Cytogenetic Dosimetry: Application in preparedness for and response to Radiation Emergencies. Emergency Preparedness and Response Series (2011). [6] M.L. Camparoto, A.T. Ramalho, A.T. Natarajan, M.P. Curado and E.T. Sakamoto-Hojo. Translocation analysis by the FISH-painting method for retrospective dose reconstruction in individuals exposed to ionizing radiation 10 years after exposure. Mutat Res. 530(1-2) (2003) 1–7. [7] Q.J. Liu, X. Lu and X.T. Zhao. Assessment of retrospective dose estimation, with fluorescence in situ hybridization (FISH), of six victims previously exposed to accidental ionizing radiation. Mutat Res Genet Toxicol Environ Mutagen. 759 (2014) 1–8. [8] L. Stronati, M. Durante, G. Gensabella, G. Gialanella, G.F. Gross ,M. Pugliese, P. Scampoli, A. Sgura, A. Testa and C. Tanzarella. Calibration curves for biological dosimetry by fluorescence in situ hybridisation. Radiat Prot Dosimetry. 94(4) (2001) 335–345. [9] J.F. Barquinero, S. Cigarrán, M.R. Caballín, H. Braselmann, M. Ribas, J. Egozcue and L. Barrios. Comparison of X-ray dose-response curves obtained by chromosome painting using conventional and PAINT nomenclatures. Int J Radiat Biol. 75(12) (1999) 1557–1566. [10] A.V. Sevan'kaev, I.K. Khvostunov, G.F. Mikhailova, E.V. Golub, O.I. Potetnya, N.N. Shepel, V.Y. Nugis and N.M. Nadejina. Novel data set for retrospective biodosimetry using both conventional and FISH chromosome analysis after high accidental overexposure. Appl Radiat Isot. 52(5) (2000) 1149–1152. [11] J.F. Barquinero, C. Beinke and M. Borràs. RENEB biodosimetry intercomparison analyzing translocations by FISH. Int J Radiat Biol. 93(1) (2017) 30–35. [12] A.A. Edwards, M. Szluinska and D.C. Lloyd. Reconstruction of doses from ionizing radiation using fluorescence in situ hybridization techniques. Br J Radiol. 80(1) (2007) S63–67. [13] E. Grégoire, L. Roy, V. Buard and M. Delbos. Twenty years of FISH-based translocation analysis for retrospective ionizing radiation biodosimetry. Int J Radiat Biol. 94(3) (2018) 248–258. [14] M.J. Ramsey, D.H. Moore , J.F. Briner, D.A. Lee , L. Olsen, J.R. Senft and J.D. Tucker. The effects of age and lifestyl.e factors on the accumulation of cytogenetic damage as measured by chromosome painting. Mutat Res. 338(1-6) (1995) 95–106. [15] I. Sorokine-Durm, C. Whitehouse and A.A. Edwards. The variability of translocation yields amongst control populations. Radiat Prot Dosimetry 88(1) (2000) 93–99. [16] J.N. Lucas and W. Deng. Our views on issues in radiation biodosimetry based on chromosome aberrations measured by FISH. Radiat Prot Dosimetry. 88(1) (2000) 77–86. [17] Y. Suto, M. Akiyama, T. Noda and M. Hirai. Construction of a cytogenetic dose-response curve for low-dose range gamma-irradiation in human peripheral blood lymphocytes using three-color FISH. Mutat Res Genet Toxicol Environ Mutagen. 794 (2015) 32–38. [18] C.A. Whitehouse, A.A. Edwards, E.J. Tawn, G. Stephan, U. Oestreicher and JE Moquet. Translocation yields in peripheral blood lymphocytes from control populations. Int J Radiat Biol. 81(2) (2005) 139–145. [19] Tucker JD. Low-dose ionizing radiation and chromosome translocations: a review of the major considerations for human biological dosimetry. Mutat Res. 659(3) (2008) 211–220. [20] P.C. Van Diemen, D. Maasdam, S. Vermeulen, F. Darroudi and A.T. Natarajan. Influence of smoking habits on the frequencies of structural and numerical chromosomal aberrations in human peripheral blood lymphocytes using the fluorescence in situ hybridization (FISH) technique. Mutagenesis. 10(6) (1995) 487–495. [21] J.D. Tucker and D.H. Moore. The importance of age and smoking in evaluating adverse cytogenetic effects of exposure to environmental agents. Environ Health Perspect. 104(Suppl 3) (1996) 489–492.